Bullizmi në shkolla është një problem i rëndë që prek adoleshentët në shumë komunitete dhe mjedise shkollore. Një nga faktorët kryesorë që mund të kontribuojë në bullizmin është veshja. Adoleshentët shpesh herë ndihen nën presion që të përshtaten me standarde të caktuara të veshjes, duke krijuar një mjedis ku ndryshueshmëria është e papranueshme.
Kodi i Etikës në Veshje
Kodi i etikës në veshje përbën një set rregullash dhe vlerash që ndihmojnë adoleshentët të zgjedhin veshjet e tyre me kujdes dhe respekt të vetvetes dhe të të tjerëve. Në vend që të përqendrohen te presionet e modës dhe ndjekja e trendeve, adoleshentët mund të përpiqen të krijojnë një stil personal të veshjes që reflekton identitetin e tyre dhe që respekton vlerat e komunitetit ku ata jetojnë.
Rëndësia e Kodit të Etikës në Parandalimin e Bullizmit
Një kulturë e kodit të etikës në veshje mund të kontribuojë në parandalimin e bullizmit në disa mënyra:
Respekti ndaj ndryshueshmërisë:
Rëndësia e respektit ndaj ndryshueshmërisë nuk duhet të nënvlerësohet. Adoleshentët, në periudhën e rritjes së tyre, janë në kërkim të identitetit të tyre dhe të vendit të tyre në shoqëri. Për të ndihmuar ata të kuptojnë që të jenë unikë është një vlerë pozitive, duhet të promovohet një qëndrim i respektit ndaj të gjitha llojeve të veshjeve, pa marrë parasysh se çfarë është në modë dhe çfarë jo. Ja disa shembuj:
Dritani është një adoleshent i njohur në shkollë për stilin e tij të veshjes alternativ. Ai pëlqen të veshet me ngjyra të ndryshme, ide unike dhe aksesore të veçanta. Për shumë, stili i Dritanit është ndryshe nga normat, por ai nuk ndryshon për tu përshtatur. Ai është i vetëdijshëm për identitetin e tij dhe nuk i lëndohet nga komentet negative. Në vend të kësaj, ai përdor stërvitje emocionale për të ndihmuar të tjerët të kuptojnë se ndryshueshmëria është e bukur dhe e pasur.
Elida është një adoleshente që ka veshje të krijuara nga kombinimi i elementeve të kulturës së saj dhe modës së përgjithshme. Pavarësisht faktit që stili i saj mund të dallojë, ajo ka krijuar një identitet të fortë dhe të përmbushur. Elida ka marrë pjesë në iniciativa të shkollës për të ndihmuar të tjerët të pranojnë dhe të kuptojnë vlerat e ndryshueshmërisë. Përmes projektimit të veshjeve të saj dhe shpjegimit të ndikimit të tyre kulturore, ajo ka bërë ndryshimin që po ndihmon në kultivimin e një mjedisi më të mirë të pranimit dhe tolerancës.
Klesti është një adoleshent që ka një veshje më minimaliste dhe të thjeshtë. Pavarësisht mungesës së detajeve të ndjeshme në veshjen e tij, ai ka një personalitet të jashtëzakonshëm dhe një të qenur të veçantë. Në një mjedis ku ndikimi i modës së dukshme mund të jetë i fortë, Klesti ka zgjedhur të kujtojë të tjerët se vlerat dhe karakteri janë shumë më të rëndësishme se pamja fizike.
Këto shembuj të adoleshentëve të cilët janë të ndryshëm, por që janë krenarë me vetveten dhe nuk ndryshojnë për të u përshtatur me normat e shoqërisë, shfaqin se ndryshueshmëria është një pasuri dhe burim frymëzimi. Përmes përsosmërisë së tyre, ata kontribuojnë në ndërtimin e një mjedisi më të ndjeshëm ndaj ndryshueshmërisë dhe në kultivimin e një kulture të respektit dhe tolerancës në shkollë.
Pavarësia dhe vetëpërcaktimi:
Përqëndrimi mbi pavarësinë dhe vetëpërcaktimin është thelbësor në këtë kontekst. Adoleshentët janë në një fazë ku ata po zhvillojnë veten e tyre si individë të pavarur dhe po mësojnë të marrin vendime që i ndihmojnë atyre të ndjehen të kënaqur me veten.
Studimet psikologjike kanë vërtetuar se adoleshentët që zhvillojnë një ndjenjë të lartë të pavarësisë kanë më shumë mundësi të shmangen aktiviteteve bulliste dhe të kenë më pak stres shoqëror. Këto studime ofrojnë një dritë më të qartë mbi mënyrën se si vetëpërcaktimi dhe pavarësia mund të ndikojnë në sjelljen dhe mirëqenien e adoleshentëve. Disa prej tyre përfshijnë:
Studimi i Barbara Schneider (2007): Ky studim hulumtoi lidhjen midis ndjenjës së pavarësisë dhe shprehjes së dhunshme te adoleshentët. Rezultatet treguan se adoleshentët që ndihmoheshin të ndjiheshin të pavarur dhe të mësonin të merrnin vendime të pavarura ishin më pak të prirur të përdornin sjellje agresive ose të përfshiheshin në bullizëm.
Studimi i Christina Salmivalli dhe kolegëve (2013): Ky studim hulumtoi ndikimin e ndjenjës së pavarësisë dhe vetëpërcaktimit në përfshirjen e adoleshentëve në sjellje të dhunshme shkollore. Rezultatet treguan se adoleshentët që kishin një ndjenjë të fortë të vetëpërcaktimit dhe të qëndruan të pavarur ishin më pak të prirur të angazhoheshin në bullizëm dhe të përjetojnë stres shoqëror.
Studimi i Jaana Juvonen dhe Elisheva F. Gross (2008): Ky studim hulumtoi marrëdhënien midis ndjenjës së pavarësisë dhe ndikimit të saj në përfshirjen në sjellje të dhunshme dhe bullizëm. Rezultatet sugjerojnë se adoleshentët që kultivojnë një ndjenjë të lartë të vetëpërcaktimit dhe vlerave të tyre personale janë më pak të prirur të ndjekin sjellje të dhunshme dhe të angazhohen në bullizëm.
Këto studime përmirësojnë të kuptuarit e mëtejshëm rreth ndikimit pozitiv të pavarësisë dhe vetëpërcaktimit tek adoleshentët. Ata që ndihen të pavarur dhe që janë në gjendje të marrin vendime të pavarura kanë një ndërgjegjësim më të thellë për pasojat e sjelljeve të tyre. Kjo ndjenjë e pavarësisë ndihmon në ndërtimin e një sigurie emocionale që i bën ata më rezistentë ndaj presioneve të grupit dhe të angazhohen në sjellje negative si bullizmi.
Krijimi i identitetit të vet:
Adoleshentët po ndihen gjithnjë e më shumë tërhequr nga influencat e medias dhe shoqërisë në përgjithësi. Një mënyrë efikase për të ndihmuar ata të krijojnë një identitet të fortë dhe të qëndrueshëm është të përqendrohemi në përshëndetjen e tyre për ndryshueshmërinë dhe të promovojmë krenarinë që sjell vetëidentifikimi. Përmes historive të ndryshme personale, adoleshentët mund të inkurajohen të eksplorojnë dhe të shprehin kush janë dhe çfarë duan të shprehen me veshjen e tyre.
Ndarja e vëmendjes nga pamja fizike:
Në një botë ku presioni i dukjes fizike është i lartë, promovimi i një vlerësimi më të thellë të karakterit dhe vlerave të një individi mund të ndihmojë në shpërndarjen e këtij presioni. Le të shohim disa mënyra konkrete se si adoleshentët mund të shquhen dhe të kontribuojnë në shoqëri duke e vlerësuar karakterin mbi pamjen fizike dhe duke bërë ndryshime pozitive në jetën e të tjerëve:
Projekte të Solidaritetit dhe Bashkëpunimit: Adoleshentët mund të organizojnë projekte të ndryshme për të ndihmuar komunitetin e tyre. Kjo mund të përfshijë ndarjen e veshjeve dhe ushqimit me ata që kanë më shumë nevojë, nëpërmjet vullnetarizmit për të ndihmuar në komunitet, ose ndërtimin e projekteve të artit që nxisin ndërgjegjësim mbi çështje të rëndësishme.
Klube të Mëdha dhe Të Vegjël të Diskutimit: Adoleshentët mund të organizojnë klube të diskutimit për të biseduar rreth temave të ndryshme shoqërore, duke e nxitur reflektimin mbi karakterin dhe vlerat. Kjo i ndihmon ata të shohin përtej pamjes fizike dhe të vlerësojnë njëri-tjetrin për atë që ata janë brenda.
Projekte Artistike dhe Krijuese: Adoleshentët mund të përdorin artin dhe kreativitetin për të ndërtuar ndërgjegjësim për çështje të rëndësishme shoqërore. Përmes pikturave, video-klipave, ose performancave të artit, ata mund të shprehin mesazhe që nxisin pranimin e ndryshueshmërisë dhe vlerësojnë karakterin më shumë se pamjen fizike.
Projekte të Edukimit dhe Sensibilizimit: Adoleshentët mund të organizojnë punëtori të edukimit dhe sensibilizimit për shokun e klasës apo për të gjithë shkollën. Kjo mund të ndihmojë në tërheqjen e vëmendjes drejt çështjeve të ndryshme si përbuzja, diskriminimi, dhe rëndësia e vlerave të karakterit.
Aktivizëm Social në Mediat Sociale: Adoleshentët mund të përdorin platformat e medias sociale për të ndërtuar ndërgjegjësim dhe të nxisin diskutime mbi vlerat dhe karakterin e individëve. Ata mund të shpërndajnë postime pozitive, citime të frymëzimit dhe shembuj të njerëzve që kanë bërë ndryshime të rëndësishme duke ndjekur vlerat e tyre.
Në këto mënyra, adoleshentët mund të tregojnë në praktikë rëndësinë e karakterit dhe ndërgjegjësimit të shoqërisë. Ata mund të jenë frymëzim për të tjerët dhe të ndihmojnë në ndërtimin e një shoqërie më të përkrahur dhe të ndjeshme ndaj vlerave dhe ndryshueshmërisë së individëve.
Ndërgjegjësimi për pasoja:
Ndërgjegjësimi për pasoja është një mjet efikas për të ndihmuar adoleshentët të kuptojnë se çfarë ndikimi kanë fjalët dhe sjelljet e tyre ndaj të tjerëve.
Disa skenarë të ndërveprimit dhe pasojat emocionale janë një mjet i fuqishëm për të ndihmuar adoleshentët të kuptojnë se si sjelljet e tyre kanë ndikim të madh në emocionet dhe mirëqenien e të tjerëve. Duke prezantuar situata të ndryshme të ndërveprimit dhe rrjedhës emocionale që mund të ndjekin, mund të shpalosim se secili veprim dhe fjalë mund të lënë gjurmë thelbësore në të tjerët. Disa skenarë dhe pasojat e tyre mund të jenë:
Skenari i Komplimentit: Adoleshenti A i bën një kompliment shokut të klasës B rreth stilin e veshjes së tij të ndryshëm. Shoku B ndjehet i lumtur dhe i kuptuar, duke ndikuar në rritjen e vetëbesimit. Ky ndërveprim pozitiv bën që marrëdhëniet në klasë të jenë më miqësore dhe të përkrahura.
Skenari i Fjalëve Të Këqija: Adoleshenti X bën komente të papërshtatshme për veshjen e kolegës Y, e cila ndjehet e kërcënuar dhe e turpëruar. Kjo situatë shkakton ndjenja të zemërimit dhe dështimit te Y, ndikuar negativisht në vetëvlerësimin dhe emocionet e saj.
Skenari i Ndihmës dhe Solidaritetit: Kur adoleshenti C vë re që një shok i klases D po pëson vështirësi në shkollë, ai ofron ndihmë dhe bashkëpunim për ta ndihmuar atë. Ky ndërveprim tërheqje vëmendjen e klases dhe sjell ndjenjat e solidaritetit dhe përkrahjes. Shoku i klases D ndihet i inkurajuar dhe i ndihmuar.
Skenari i Përbuzjes: Adoleshenti Z përbuz shokun e tij të klases për veshjen e tij të ndryshme. Shoku i përbuzur ndjehet i izoluar dhe i neveritur, duke ndikuar në vetëbesim dhe emocione negative. Kjo sjellje ndikon në krijuar një mjedis të tensionuar dhe të papërkrahur.
Këto skenarë tregojnë se çdo veprim dhe fjalë e adoleshentëve kanë pasoja që shtrihen përtej momentit të parë. Duke e bërë që adoleshentët të reflektojnë mbi skenarë të tilla dhe ndjenjat që ato shkaktojnë te të tjerët
Rritja e ndërgjegjësimit për rëndësinë e kodit të etikës në veshje tek adoleshentët mund të kontribuojë në krijimin e një mjedisi më të harmonizuar dhe të përfshirë në shkolla. Nëpërmjet promovimit të respektit ndaj ndryshueshmërisë, pavarësisë personale dhe ndërgjegjësimit për pasoja, mund të bëjmë hapa të rëndësishëm drejt parandalimit dhe reduktimit të bullizmit në shkolla. Kjo përpjekje kërkon bashkëpunimin e prindërve, mësuesve, punonjesve sociale, psikologeve dhe komuniteteve për të krijuar një ambient të sigurt dhe të inkurajuar për rritjen dhe zhvillimin e adoleshentëve.
© copyright AKSES
