Sami  Frashëri  ideologu themelor i Rilindjes Kombëtare

Sami bej Frashëri i njohur në kohën e tij si Shemsedin Sami Bej  1 qershor 1850, në Frashër ka qenë nëpunës dhe intelektual shqiptar, gjuhëtar, leksikograf, enciklopedist, romancier, dramaturg, përkthyes dhe ideologu themelor i Rilindjes Kombëtare, së bashku me dy vëllezërit e tij Abdylin dhe Naimin. Me veprimtarinë e tij u bë mendimtari më i shquar i nacionalizmit shqiptar. Në opinionin turk njihet si “babai i enciklopedistëve”.Veprimtaria e tij u shtri në gjuhën turke osmane dhe atë amtare, duke lënë kontribut themeltar për të dyja. 

Veprimtaria e tij në gjuhën shqipe përmbledhet tek disa tekste mësimore, përpilimin e një gramatike dhe hartimin e alfabetit të Stambollit që u njoh edhe me emrin e tij, si dhe me traktatin “Shqipëria ç’ka qenë, ç’është e ç’do të bëhet”  u bë manifesti politik i Lëvizjes Kombëtare.

Samiu drejtoi revistat e para në gjuhën shqipe “Drita” dhe pastaj “Dituria” (Stamboll, 1884-85) ku shkroi një numër të madh artikujsh. Për nevojat e shkollës shqipe hartoi librat “Abetare e gjuhës shqipe” , “Shkronjtore e gjuhës shqipe   “Shkronjë” (Gjeografia, 1888) në gjuhën shqipe. dhe një fjalor të gjuhës shqipe i cili mbeti i pabotuar. Gjithashtu ai la në dorëshkrim një përmbledhje këngësh popullore shqiptare.

 Sami Frashëri është autor i 57 veprave në gjuhën shqipe, turke dhe arabe duke përfshirë këtu edhe revistat e gazetat që i drejtoi duke botuar vetë në to. Çështjen shqiptare dhe historinë e popullit shqiptar Sami Frashëri i trajton edhe në veprat në gjuhën turke e sidomos në artikujt e botuar në shtypin e kohës, si edhe në veprat letrare me motive nga jeta shqiptare.

Vdiq më 18 qershor 1904 pas një sëmundjeje të rëndë në shtëpinë e tij në Erenköy, Stamboll.